Eline Tack

Het lichaam als een geheel zien

Tekst: Kris Van Steen – foto’s: Dirk Caremans

Praten met Paardenosteopathe Eline Tack

Eline Tack, ex-eventingamazone op vrij hoog niveau, draait om 13 uur de oprit op. Twee uur later vertrekt ze weer. Op die tijd heeft de mama van twee meisjes, Lucky One van de Conynenberg, een 10-jarige BWP-ruin van Nabab de Rêve, helemaal onder handen genomen. Dat mag u trouwens letterlijk nemen. Heeft ze hem uitvoerig bekeken en getaxeerd. Heeft ze zonder woorden, van zijn geïnteresseerde eigenaar, door wat de lichamelijke problemen en probleempjes van dit paard zijn. Eline is osteopathe en haar bezoek aan Lucky One heeft hem duidelijk deugd gedaan. 

Anders 

Al zou je dat laatste de dag nadien zeker niet zeggen. De ruin is heel behoedzaam in zijn stap en in de weinige drafpasjes die hij pleegt te zetten op de weide. Galop is er niet bij vandaag. De dag nadien ook niet trouwens. Op dag drie gaat het beter. Een dag later is hij een ander paard. Los. Fris. Vriendelijker. Anders. Drie weken later staat er nog een herhaling op het programma. Hij kan er alleen maar beter van worden. 

Tijd

Eline neemt heel erg haar tijd voor de paarden. Ze voelt. Kijkt. Laat de paarden stappen, draven, galopperen. Ze manipuleert. Maakt los wat vast zit. Haalt spanning weg en geeft tips. Heel bescheiden en zonder grote uitspraken.  Al wat ze me verteld is interessant en lijkt me meer dan aannemelijk. Maar wat is (paarden)ostheopathie eigenlijk.

Een belangrijk principe bij osteopathie is dat het lichaam als een geheel wordt gezien en niet enkel wordt gekeken naar de plaats waar het probleem zich voordoet

Eline Tack

Verder kijken

Eline: Een belangrijk principe bij osteopathie is dat het lichaam als een geheel wordt gezien en niet enkel wordt gekeken naar de plaats waar het probleem zich voordoet. Er wordt gezocht naar de oorzaak van het probleem. Die oorzaak wordt daarna behandeld. De ‘oorzaak- gevolg ketens’ zijn belangrijker dan de symptomen die het paard vertoont. Osteopathie is een holistische benadering - verder kijken dan de symptomen die aanwezig zijn - die ervan uitgaat dat het paard zelfregulerende mechanismen bevat. Na een osteopatische behandeling, door veelal zachte technieken, zal het lichaam zichzelf verder terug in evenwicht brengen.

Drie systemen

Eline TackEline: In de osteopathie zijn 3 systemen belangrijk. Het ‘Pariëtale systeem’ dat systeem bestaat vooral uit botten en spieren. Het ‘Viscerale systeem’. De inwendige organen met bloedvaten en het lymfestelsel. En dan is er ook nog het Cranio-sacrale systeem. Dit is de beweeglijkheid van de hersenvliezen en schedel die over de wervelkolom tot aan het sacrum loopt. Het is belangrijk dat de deze systemen vrij kunnen bewegen. Wanneer een van deze systemen of weefsels beperkt worden in hun beweging, dan zal er een blokkade optreden. Dat zal lokaal zijn gevolgen hebben, maar zal ook een invloed hebben op andere systemen in het lichaam. Dit kan  zowel neuronaal. Als via de bloedbaan of door de ligging. 

Compenseren

Eline: Ons lichaam, en ook dat van paarden en pony’s heeft een groot vermogen om te compenseren. Maar op een bepaald moment kan het lichaam niet meer verder compenseren waardoor er “plots” iets fout gaat. Dit is dan het moment waarop we de symptomen beginnen te zien. Een osteopathiebehandeling begint altijd met een observatie van het volledige paard. De houding,  gezondheidstoestand, uitstraling,.. van het paard. Je hebt gezien dat ik daar ruimschoots mijn tijd voor neem. (knipoog). Daarna wordt het paard onderzocht. Bij dit onderzoek voelt een osteopaat waar blokkades, spanningen en warmteverschillen in de weefsels aanwezig zijn. Om dit goed te kunnen voelen, is het belangrijk dat het paard droog en koud is. Dus het paard werken vlak voor een osteopathische behandeling is niet zo’n goed idee. 

Behandeling 

Eline: Na het onderzoek wordt beslist of het paard of de pony een behandeling nodig heeft. Deze gebeurt gewoon in de stal van het paard. Een osteopaat gebruikt enkel zijn handen, er worden geen andere toestellen gebruikt. Het paard wordt ook nooit gesedeerd. Een osteopathische behandeling ziet er niet spectaculair uit, in tegendeel, na een behandeling is het paard meestal volledig ontspannen. Er worden zachte bindweefseltechnieken gebruikt (fasciale technieken) en manipulaties. Bij de manipulaties kan een geluid gehoord worden, maar dit is niet noodzakelijk.  Meestal wordt de behandeling gestart met de wervelkolom en daarna komen de organen en het craniosacrale system aan de beurt. 

Ontspannen

Eline TackEline: Het paard zal op de behandeling reageren door te kauwen, gapen, met het hoofd schudden en zich algemeen te ontspannen. Hoe het paard juist reageert, is afhankelijk van paard tot paard. Het ene ontspant zich onmiddellijk, het andere kan eerst wat wantrouwend zijn, maar na een paar zachte technieken zullen deze paarden zich ook ontspannen. Er is ook een verschil tussen een volbloed die veel meer reactie zal geven dan een “koudbloedige” ijslander. Osteopathie kan niet alles oplossen. Bijvoorbeeld bij paarden met tumoren or artrose, zal een osteopathische behandeling geen genezing brengen, maar het kan het lichaam in staat stellen om zo goed mogelijk om te gaan met de aandoening. Paarden reageren allemaal verschillend op een behandeling. Als je in de mogelijkheid bent, is het best om je paard na de behandeling vrije beweging (weidegang) te geven. De verdere opbouw na de behandeling is afhankelijk per paard en kan verschillen naargelang het trainingsniveau

De opbouw van een paard na een behandeling wordt individueel besproken. Hieronder een algemeen schema...

Fase1:

Na de behandeling moet het paard zijn balans terug vinden en sommige paarden kunnen wat stijf zijn. Daarom is het belangrijk om ze een week rust te geven waarbij ze wel elke dag moeten bewegen d.m.v. weidegang of stapmolen of aan de hand stappen. Zeker niet een week op stal laten staan! In deze fase is het belangrijk dat de rug van het paard niet wordt belast.

Fase 2:

Na een week rusten kan het paard terug opgezadeld worden. Eerst door aan de losse teugel of voorwaarts- neerwaarts te stappen, zodat het paard zijn balans kan terug vinden met een ruiter op zijn rug. Stap is de meest mobiliserende gang en de ideale gang voor het paard om deze balans terug te vinden. 3 à 4 x/week 20 min. stappen is voldoende.

Fase 3:

2 weken na de behandeling kan het werk rustig terug worden opgenomen en stap voor stap terug naar het trainingsniveau worden gebracht.

Een behandeling kan onmiddellijk resultaat geven, maar het is belangrijk te weten dat een behandeling tot 6 weken blijft doorwerken. Dus is het belangrijk om na 6 weken contact te nemen met de osteopaat om te evalueren. Bij sommige paarden kan één behandeling volstaan. Bij serieuze en oudere letsels kan meer dan één behandeling nodig zijn, maar dit wordt terug individueel per paard beslist.

Tekst: Kris Van Steen – foto’s: Dirk Caremans